Welk effect heeft een uur minder slaap op je lichaam? Eerst een stukje geschiedenis waarom de klok een uur voor of achteruit word gezet.
Verzetten van de klok.
In Nederland zijn winter- en zomertijd in 1977 ingevoerd. Voor die tijd had men het jaren zonder gedaan. In de zomer hoefde de klok niet vooruit en in de winter niet achteruit. Geen ‘nacht van de nacht’ en in de zomer geen ‘gebroken nacht’.
Tijdens de Eerste wereldoorlog werd de zomertijd door de Duitsers voor het eerst echt ingevoerd. De oorlog was duur en om kolen te besparen besloot Duitsland op 30 april om één uur voor middernacht de zomertijd in te voeren. Ook in de bezette delen van België en Frankrijk werd dit ingevoerd. Nederland volgde het voorbeeld een dag later. Engeland voerde de zomertijd drie weken nadien ook in.
Tijdens het interbellum was er geen zomer- of wintertijd. In de Tweede wereldoorlog ging Nederland op bevel van de Duitsers van de Amsterdamse Tijd over op de Midden-Europese Tijd. De klok moest één uur en veertig minuten vooruit worden gezet zodat het in Nederland even laat zou zijn als in Duitsland. In 1946 werd de zomertijd afgeschaft. In 1977 werden zomer- en wintertijd echter alweer ingevoerd. Dit keer vanwege de oliecrisis. Door in de zomer langer gebruik te maken van het zonlicht, zou er energie bespaard worden.
De zomertijd is ingegaan: dit doet het met je gezondheid
Tegenwoordig hanteren we in Nederland twee tijden: de zomer- en wintertijd. De wintertijd is echter onze échte tijd. Door de klok op de laatste zondag van de maand maart vooruit te zetten, is het ’s avonds een uur langer licht. Zo kan er meer gebruik gemaakt worden van het daglicht en wordt er minder energie verbruikt.
Biologische klok in de war
Voor ons lichaam is de zomertijd echter een minder slim alternatief. ‘Bij de omschakeling naar de zomertijd verzetten we onze sociale klok, En daarbij moet onze biologische klok zich aanpassen. Deze ‘loopt’ op daglicht; hij zorgt er ’s ochtends voor dat we langzaam wakker worden en ’s avonds dat we weten dat het bedtijd is. Als de zomertijd ingaat, wordt het ’s avonds later donker. Dat kan de biologische klok behoorlijk verwarren; ons lijf begrijpt niet dat het al bedtijd is.
Korter lontje
Ook ’s ochtends kan de zomertijd voor problemen zorgen. Je lijf is nog niet klaar met zich voorbereiden voor de dag als de wekker een uur eerder gaat. ‘De bloeddruk is nog laag en de ademhaling en hartslag zijn nog traag. Het gevolg: je voelt je moe of zelfs ‘gebroken’, je hebt een korter lontje en je bent sneller geïrriteerd. Ook ben je minder alert.’
Permanente zomertijd
Sommige mensen pleiten voor een permanente zomertijd. In Rusland is daarmee geëxperimenteerd, met een flinke stijging in het aantal winterdepressies tot gevolg. Voor ons zou de wintertijd – of zelfs de Greenwich Mean Time, een uur eerder dan onze wintertijd – het gezondst zijn. Deze tijd sluit aan op ons natuurlijke dag- en nachtritme.
Wat kun je nu doen?
Om je lijf deze zomer te helpen zo goed mogelijk met de zomertijd om te gaan, is het belangrijk om jezelf ’s avonds minder bloot te stellen aan licht. Dat geldt voor daglicht, kunstlicht, en ook het blauwe licht dat van je schermen afkomt. Het is daarnaast heel belangrijk om op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan.
Mijn mening
De klok is eigenlijk een heel onnatuurlijk iets. Uitgevonden door mensen. Dieren kennen geen wekker en leven in het natuurlijke ritme van dag en nacht. Als je weet wat je bioritme is kun je dat beter aanhouden en kijken of je die per dag een paar minuten kunt verschuiven. Van de politiek hoeven we niets te verwachten. Wat is jouw oplossing?
Wil je doorpraten over je slaap en wat ik voor je kan doen? Hier vraag je een gesprek aan.